Khai thác cát trên sông Lạch Trường. Ảnh: Xuân Hùng
Trên
cơ sở các qui hoạch được phê duyệt và công tác tham mưu của các cấp,
các ngành; UBND tỉnh đã chấp thuận chủ trương cho các dự án đầu tư khai
thác, chế biến, sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh theo đúng
các qui hoạch được phê duyệt, không chồng chéo các qui hoạch khác của
Trung ương và địa phương. Đến nay, trên địa bàn tỉnh có 258 dự án đầu tư
sản xuất vật liệu xây dựng; trong đó, sản xuất xi măng và clinker 4;
khai thác, chế biến đá xây dựng 142; khai thác cát 20, sản xuất gạch
nung tuynel 34, sản xuất gạch không nung 8, sản xuất bê tông thương phẩm
5... Trong quá trình sản xuất, kinh doanh, các doanh nghiệp đã thực
hiện việc quản lý toàn diện đối với nguyên vật liệu từ khâu cung cấp đến
khâu sử dụng nhằm bảo đảm có hiệu quả nhất, đặc biệt là hiệu quả sử
dụng vốn lưu động và chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp. Nhìn chung,
các sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng đa dạng về chủng loại, phong
phú về mẫu mã. Một số sản phẩm, hàng hóa vật liệu xây dựng có chất lượng
tốt, như: xi măng, gạch tuynel, đá ốp lát... Sản phẩm hàng hóa vật liệu
xây dựng được kiểm soát chặt chẽ từ khâu sản xuất đến sử dụng tại công
trình xây dựng, cho nên hầu hết các công trình được đầu tư xây dựng trên
địa bàn tỉnh bảo đảm chất lượng. Nhiều đơn vị khai thác, chế biến, sản
xuất vật liệu xây dựng đều thực hiện các qui định của Luật Đầu tư, Luật
Đất đai, Luật Khoáng sản, Luật Xây dựng...; lập dự án đầu tư, nộp tiền
thuế đất, thuế tài nguyên, phí môi trường, tiền cấp quyền khai thác
khoáng sản. Việc khai thác vật liệu xây dựng của các doanh nghiệp, cá
nhân trên địa bàn tỉnh được dư luận, các ngành, các cấp đặc biệt quan
tâm. Bởi lẽ, nếu không thực hiện theo đúng qui hoạch sẽ làm ảnh hưởng
đến môi trường, biến đổi khí hậu... thậm chí cả tâm linh của nhân dân ở
một số địa phương.
Để thực
hiện việc quản lý vật liệu xây dựng theo đúng qui hoạch, hàng năm, Sở
Xây dựng đã tổ chức kiểm tra chất lượng sản phẩm hàng hóa vật liệu xây
dựng và thông báo kết quả kiểm tra cho các chủ đầu tư xây dựng, nhà thầu
thi công công trình biết để lựa chọn sản phẩm có chất lượng tốt. Đồng
thời, để các nhà sản xuất kịp thời chấn chỉnh các sản phẩm hàng hóa chưa
đạt yêu cầu theo qui định, Sở Xây dựng cũng đã hướng dẫn kịp thời cho
các đơn vị sản xuất đá, cát thực hiện đăng ký chất lượng sản phẩm theo
qui định của Nhà nước. Ngoài ra, Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp với các
ngành, các cấp tổ chức nhiều cuộc thanh tra, kiểm tra liên ngành về hoạt
động khai thác, chế biến, sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn. Từ
năm 2011 đến nay, đã thực hiện thanh tra, kiểm tra hàng trăm đơn vị khai
thác, chế biến, sản xuất vật liệu xây dựng. Thông qua thanh tra, kiểm
tra cho thấy, một số đơn vị không thực hiện khai thác theo đúng hồ sơ
thiết kế được duyệt... Đoàn thanh tra, kiểm tra cũng đã kiến nghị cấp
có thẩm quyền không cấp phép mới hoặc không gia hạn giấy phép khai thác
đối với những đơn vị không tuân thủ các qui định của pháp luật trong
hoạt động khai thác mỏ; yêu cầu một số đơn vị tạm dừng khai thác để tiến
hành lập và đo vẽ bản đồ hiện trạng, lập phương án cải tạo theo đúng
qui chuẩn về khai thác khoáng sản bằng phương pháp lộ thiên... Ngoài ra,
các đoàn kiểm tra liên ngành của các Bộ: Lao động, Thương binh và Xã
hội, Xây dựng, Tài nguyên và Môi trường cũng đã tiến hành kiểm tra việc
khai thác, chế biến, sản xuất vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh...
Những tháng đầu năm 2014, Đoàn Thanh tra của Bộ Xây dựng đã làm việc
với 52 đơn vị (29 đơn vị khai thác đá xây dựng, 5 đơn vị khai thác cát,
18 đơn vị sản xuất gạch tuynel) trên địa bàn tỉnh. Đoàn thanh tra của Bộ
Xây dựng đã chỉ ra những thiếu sót, lỗi vi phạm trong hoạt động khai
thác đá, khai thác cát, sản xuất gạch tuynel và chỉ đạo hướng khắc phục.
Thực tế
công tác quản lý vật liệu xây dựng trên địa bàn tỉnh cho thấy, các mỏ
đá làm vật liệu xây dựng chưa được cấp phép dài hạn là nguyên nhân làm
cho các đơn vị sản xuất vật liệu xây dựng chưa mạnh dạn đầu tư dây
chuyền khai thác tiên tiến. Các đơn vị sản xuất vật liệu xây dựng phần
lớn có qui mô nhỏ; chưa quan tâm đến việc đầu tư kỹ thuật, công nghệ
tiên tiến, thiết bị hiện đại và nâng cao chất lượng sản phẩm, hàng hóa
vật liệu xây dựng; vì vậy chưa có sản phẩm tiêu biểu chất lượng quốc
gia. Để quản lý có hiệu quả vật liệu xây dựng trên địa bàn, Sở Xây dựng
tiếp tục chủ trì, phối hợp với các ngành có liên quan, các địa phương
tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc khai thác, sản xuất, chế
biến vật liệu xây dựng trên địa bàn. Qua đó, đưa hoạt động này dần vào
nền nếp, bảo đảm theo đúng các qui định của pháp luật.
.Xuân Hùng