Bộ Xây dựng: Sửa đổi cơ chế để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội

Toàn cảnh Hội nghị 

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho rằng, trong nhiều năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, đặc biệt là nhà ở xã hội. Đến nay, đã có nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ ưu đãi để hỗ trợ các đối tượng chính sách xã hội cải thiện được nhà ở. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện các chính sách về nhà ở xã hội cũng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần được khắc phục để thúc đẩy việc phát triển nhà ở xã hội, giải quyết tốt hơn nhu cầu cải thiện nhà ở của các đối tượng chính sách xã hội trong giai đoạn tới.

Đó là một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến quy định nhóm đối tượng chính sách xã hội; quy định chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội phải dành 20% quỹ nhà ở trong dự án; quy định về một số thủ tục hành chính còn phức tạp như phải thẩm định về giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội…

Bên cạnh đó, còn có khó khăn, hạn chế về nguồn vốn; quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, cụ thể như là hiện nay quy định các dự án nhà ở thương mại, dự án khu đô thị tại các đô thị từ loại 3 trở lên mới bắt buộc phải dành diện tích đất trong dự án cho phát triển nhà ở xã hội, vì vậy mà thời gian qua hầu hết các chủ đầu tư dự án có quy mô dưới 10ha đất đều lựa chọn hình thức nộp bằng tiền thay vì dành quỹ đất hay quỹ nhà trong dự án làm nhà ở xã hội dẫn đến việc thiếu quỹ đất cho đầu tư nhà ở xã hội…

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh mong muốn các ý kiến đóng góp, đề xuất tại Hội nghị của các địa phương và Doanh nghiệp sẽ tập trung trực tiếp vào các nội dung cần sửa đổi, bổ sung của Nghị định 100/NĐ-CP để xây dựng được cơ chế, chính sách phù hợp nhất, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tham gia chính sách, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Báo cáo tóm tắt kết quả, khó khăn, vướng mắc thực hiện chính sách nhà ở xã hội và đề xuất nội dung dự kiến sửa đổi của Nghị định 100/NĐ-CP của Chính phủ, lãnh đạo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết: theo tổng hợp báo cáo của các địa phương, đến nay, đã có 1.040 dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp (bao gồm 507 dự án nhà ở xã hội độc lập với tổng diện tích đất hơn 1.375 ha và 533 dự án được xây dựng trên quỹ đất 20% của các dự án nhà ở thương mại, dự án phát triển đô thị, với diện tích đất hơn 1.983ha).

Trong đó đã hoàn thành 248 dự án nhà ở xã hội, quy mô xây dựng khoảng hơn 103.500 căn, với tổng diện tích hơn 5.175.000m²; Đang tiếp tục triển khai 264 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 216.500 căn, với tổng diện tích khoảng 10.825.000m²; và 512 dự án chưa triển khai hoặc đang làm thủ tục đầu tư xây dựng. Tuy vậy, với tổng diện tích hơn 5.175.000m² nhà ở xã hội đã xây dựng thì mới chỉ đạt được khoảng 41,4% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 (12,5 triệu m² nhà ở).

Về sửa đổi, bổ sung Nghị định số 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ, kết quả thực tế triển khai thực hiện chính sách về nhà ở xã hội trong giai đoạn vừa qua cho thấy, về lâu dài, muốn giải quyết một cách căn cơ, triệt để thúc đẩy phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp tại đô thị và công nhân tại khu công nghiệp, cần thiết phải triển khai thực hiện đồng bộ một loạt giải pháp mang tính tổng thể, toàn diện.

Bên cạnh việc triển khai nghiên cứu, sửa đổi bổ sung Luật Nhà ở, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 41/NQ-CP về việc giao Bộ Xây dựng nghiên cứu sửa đổi Nghị định 100/NĐ-CP theo trình tự rút gọn, Bộ đang triển khai các bước theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật số 80/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc hội; xây dựng Dự thảo đề cương sửa đổi và đang tiến hành xây dựng các Dự thảo Tờ trình, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung…

Hội nghị cũng đã nghe những ý kiến góp ý, đề xuất xây dựng sửa đổi, bổ sung một số nội dung tại Nghị định số 100/2015/NĐ-CP từ đại diện các Sở Xây dựng một số tỉnh/thành trực thuộc Trung ương; đại diện một số doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Chính sách xã hội…, liên quan đến giải pháp tháo gỡ những hạn chế, vướng mắc cơ bản về nguồn vốn ưu đãi, quỹ đất, giảm bớt thủ tục hành chính, trình tự thủ tục đầu tư, giá bán nhà…

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết Bộ Xây dựng sẽ tiếp thu các ý kiến, đề xuất tại Hội nghị và sẽ tiếp tục lấy ý kiến các bộ ngành, địa phương, các doanh nghiệp và sẽ sớm có báo cáo lên Chính phủ, kịp thời sửa đổi cơ chế chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia chính sách, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Toàn cảnh Hội nghị 

Phát biểu khai mạc Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh cho rằng, trong nhiều năm qua, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân luôn được Đảng và Nhà nước quan tâm, đặc biệt là nhà ở xã hội. Đến nay, đã có nhiều cơ chế chính sách hỗ trợ ưu đãi để hỗ trợ các đối tượng chính sách xã hội cải thiện được nhà ở. Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện các chính sách về nhà ở xã hội cũng đã bộc lộ một số tồn tại, hạn chế cần được khắc phục để thúc đẩy việc phát triển nhà ở xã hội, giải quyết tốt hơn nhu cầu cải thiện nhà ở của các đối tượng chính sách xã hội trong giai đoạn tới.

Đó là một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến quy định nhóm đối tượng chính sách xã hội; quy định chủ đầu tư các dự án nhà ở xã hội phải dành 20% quỹ nhà ở trong dự án; quy định về một số thủ tục hành chính còn phức tạp như phải thẩm định về giá bán, giá cho thuê, giá cho thuê mua nhà ở xã hội…

Bên cạnh đó, còn có khó khăn, hạn chế về nguồn vốn; quỹ đất cho phát triển nhà ở xã hội, cụ thể như là hiện nay quy định các dự án nhà ở thương mại, dự án khu đô thị tại các đô thị từ loại 3 trở lên mới bắt buộc phải dành diện tích đất trong dự án cho phát triển nhà ở xã hội, vì vậy mà thời gian qua hầu hết các chủ đầu tư dự án có quy mô dưới 10ha đất đều lựa chọn hình thức nộp bằng tiền thay vì dành quỹ đất hay quỹ nhà trong dự án làm nhà ở xã hội dẫn đến việc thiếu quỹ đất cho đầu tư nhà ở xã hội…

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh mong muốn các ý kiến đóng góp, đề xuất tại Hội nghị của các địa phương và Doanh nghiệp sẽ tập trung trực tiếp vào các nội dung cần sửa đổi, bổ sung của Nghị định 100/NĐ-CP để xây dựng được cơ chế, chính sách phù hợp nhất, nhằm đơn giản hóa thủ tục hành chính và tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp và người dân tham gia chính sách, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.

Báo cáo tóm tắt kết quả, khó khăn, vướng mắc thực hiện chính sách nhà ở xã hội và đề xuất nội dung dự kiến sửa đổi của Nghị định 100/NĐ-CP của Chính phủ, lãnh đạo Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng), cho biết: theo tổng hợp báo cáo của các địa phương, đến nay, đã có 1.040 dự án đầu tư xây dựng nhà ở xã hội dành cho người thu nhập thấp tại khu vực đô thị và công nhân khu công nghiệp (bao gồm 507 dự án nhà ở xã hội độc lập với tổng diện tích đất hơn 1.375 ha và 533 dự án được xây dựng trên quỹ đất 20% của các dự án nhà ở thương mại, dự án phát triển đô thị, với diện tích đất hơn 1.983ha).

Trong đó đã hoàn thành 248 dự án nhà ở xã hội, quy mô xây dựng khoảng hơn 103.500 căn, với tổng diện tích hơn 5.175.000m²; Đang tiếp tục triển khai 264 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 216.500 căn, với tổng diện tích khoảng 10.825.000m²; và 512 dự án chưa triển khai hoặc đang làm thủ tục đầu tư xây dựng. Tuy vậy, với tổng diện tích hơn 5.175.000m² nhà ở xã hội đã xây dựng thì mới chỉ đạt được khoảng 41,4% so với mục tiêu đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia đến năm 2020 (12,5 triệu m² nhà ở).

Về sửa đổi, bổ sung Nghị định số 100/2015/NĐ-CP của Chính phủ, kết quả thực tế triển khai thực hiện chính sách về nhà ở xã hội trong giai đoạn vừa qua cho thấy, về lâu dài, muốn giải quyết một cách căn cơ, triệt để thúc đẩy phát triển nhà ở cho người thu nhập thấp tại đô thị và công nhân tại khu công nghiệp, cần thiết phải triển khai thực hiện đồng bộ một loạt giải pháp mang tính tổng thể, toàn diện.

Bên cạnh việc triển khai nghiên cứu, sửa đổi bổ sung Luật Nhà ở, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ tại Nghị quyết số 41/NQ-CP về việc giao Bộ Xây dựng nghiên cứu sửa đổi Nghị định 100/NĐ-CP theo trình tự rút gọn, Bộ đang triển khai các bước theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật số 80/2015/QH13 ngày 22/6/2015 của Quốc hội; xây dựng Dự thảo đề cương sửa đổi và đang tiến hành xây dựng các Dự thảo Tờ trình, Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung…

Hội nghị cũng đã nghe những ý kiến góp ý, đề xuất xây dựng sửa đổi, bổ sung một số nội dung tại Nghị định số 100/2015/NĐ-CP từ đại diện các Sở Xây dựng một số tỉnh/thành trực thuộc Trung ương; đại diện một số doanh nghiệp đầu tư xây dựng nhà ở xã hội; Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng Chính sách xã hội…, liên quan đến giải pháp tháo gỡ những hạn chế, vướng mắc cơ bản về nguồn vốn ưu đãi, quỹ đất, giảm bớt thủ tục hành chính, trình tự thủ tục đầu tư, giá bán nhà…

Kết luận Hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh cho biết Bộ Xây dựng sẽ tiếp thu các ý kiến, đề xuất tại Hội nghị và sẽ tiếp tục lấy ý kiến các bộ ngành, địa phương, các doanh nghiệp và sẽ sớm có báo cáo lên Chính phủ, kịp thời sửa đổi cơ chế chính sách nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các tổ chức, cá nhân tham gia chính sách, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội.